اندیشکده بین‌المللی حقوق و امنیت «آی‌اف‌اف‌ای‌اس» (IFFRAS) مستقر در کانادا، روز پنجشنبه، پنجم خرداد، در گزارش جدید خود، اعلام کرد که طالبان برای تجارت غیرقانونی مواد مخدر یک سیستم مالیاتی ایجاد کرده تا پول موردنیاز برای فعالیت‌های «شورشی» خود را تامین کند. به گزارش این اندیشکده، اعلامیه‌های طالبان مبنی بر توقف کشت مواد مخدر تاکتیک این گروه برای جلوگیری از نظارت بین‌المللی جدی بر کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان است.
اقتصاد طالبان از دیرباز به تجارت غیرقانونی مواد مخدر متکی بوده است. بر اساس پژوهش‌هایی که این اندیشکده در سال ۲۰۱۸ انجام داد، تجارت مواد مخدر سالانه ۴۲۰ میلیون دلار از مجموع ۱.۵ میلیارد دلاری درآمد طالبان را تامین می‌کند.
افغانستان در سال‌های اخیر، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تریاک در جهان بود. این ماده مخدر بعد از تصفیه، به شکل گرد هرویین در می‌آید و ارزش صادرات سالانه آن بین ۱.۵ تا سه میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. با توجه به این میزان بالای صادرات، پیش‌بینی می‌شود که افغانستان به‌زودی به تامین‌کننده اصلی هرویین جهان تبدیل شود.
بر اساس گزارش اندیشکده بین‌المللی حقوق و امنیت، روند برداشت محصول تریاک از مزارع تنها در سال ۲۰۱۹، حدود ۱۲۰ هزار شغل در افغانستان ایجاد کرد. علاوه بر این، بر اساس گزارش مرکز نظارت اروپا بر مواد مخدر و اعتیاد «ئی‌ام‌سی‌دی‌دی‌ای» (EMCDDA)، تولید مواد مخدر صنعتی سالانه بیش از ۴۶.۸ میلیون یورو به مشاغل محلی کمک می‌کند.
تولید هرویین در افغانستان با استفاده از تریاک خشک‌شده در فر حدود شش هزار تن تخمین زده می‌شود. بر اساس گزارش اندیشکده بین‌المللی حقوق و امنیت، پس از آنکه این محصول تولید می‌شود، برای حمل آن از محل تولید به واحدهای مصرف‌کننده مالیات وضع می‌شود. فقط درآمد حاصل از مالیات انتقال مواد مخدر از افغانستان حدود ۷۵۰ هزار دلار در سال براورد می‌شود.
در حالی که طالبان تحت تحریم‌های ایالات متحده و جامعه جهانی، امکانات مالی کافی در اختیار ندارد، تصور اینکه این گروه به کشت و تولید مواد مخدر که اصلی ترین منبع درآمدشان در ۲۰ سال گذشته بود، پایان دهند، دور از انتظار است. با وجود این، طالبان در اوایل آوریل ۲۰۲۲، فرمانی منسوب به ملا هیبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، را منتشر کرد که در آن، کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان ممنوع اعلام شده بود. این دستور هر چند پس از اتمام فصل برداشت محصول تریاک اعلام شد، باز هم باعث شد که نرخ تریاک خام از ۷۰ دلار به ۲۰۰ دلار افزایش یابد.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که علاوه بر تولید و حملونقل تریاک، محافظت کاروان‌های قاچاق مواد مخدر هم برای طالبان منبع درآمد دیگری است و در ازای حفاظت مسلحانه از روند انتقال مواد مخدر، نیز پول هنگفتی به جیب می‌زند.
علاوه بر این، شماری از فرماندهان طالبان آزمایشگاه‌های تصفیه مواد مخدر هم دارند. به گزارش اندیشکده بین‌المللی حقوق و امنیت، افزایش امکانات برای ذخیره‌سازی تریاک، افغانستان و نیروی کار آن را بیشتر به سمت تولید مت‌آمفتامین (شیشه) سوق داده است. این گزارش نشان می‌دهد که صنعت مت‌آمفتامین برای بیش از ۲۰ هزار نفر در افغانستان فرصت شغلی فراهم کرده است که از این تعداد، پنج هزار نفر در آزمایشگاه‌های مت‌آمفتامین مشغول به کارند.
طالبان همچنان مدعی است که کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان را متوقف کرده است اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این اقدام طالبان فقط تاکتیکی برای رد گم کردن است تا توجه ناظران بین‌المللی را از این موضوع منحرف کند.
